قەڵای دم دم
دەشت و باغ ومەزرا وگردی جم جم به 3km ی لێ ڕادییارە کە بە باسکێک لە لای رۆژهەڵاتەوە تێکەڵ گۆرستانی قەڵا و گردی قەڵای دم دم دەبێ .
تا ئێستا زۆر بەی ئەو دۆستانەی لە مەهابادەوە چوونە دم دم چونەتە گردی قەڵای جم جم کە لە پشت گوندەکانی قاسملوو و بەربەرانە زۆر لە گردی قەڵای دم دم بلیندترە .
قەڵا بە درێژایی 400 بۆ 500 میتر لە باکوورەوە بۆ باشوور تا دەرکی قەڵا و بە بەرینایی لە پان ترین شوین 100بۆ 150 میترە .
لە نێو قەڵا دا هەزاران لەتکە سواڵەتی کووپە و گۆزە و جەڕە و قاشوولکە شکاوی بە ڕەنگی فیرووزەی و لاجەوەردی و ئاسمانی و شین …. و سەدان لەتکە خشتی سور و لەتکە تەندوور و ئاتشخان دە بەر پێیان دا دەبینی , ئەو لولە و بۆڕێیەی ئاوی کانیاوەکانی دورە دەستیان بە ژێر عەرزیدا هێناوەتە ناو قەڵا جەمسەرییان بەدەرەوەییە.
بە داخەوە دز و تاڵان چێکانی مێژوو وەک ڕێویی و فسۆس و دەڵەک همو جێگایەکیان هەڵدڕیوە و شێواندویانە هەروەها ساڵانی پێش بە دانانی پایگاە و سەنگەر و خاکریز بە بۆلدزیر لە نێوە راستی قەڵای جوانەمەرگ کارەستێکان خوڵقاندووە رووی قزڵباشیان سپی کردۆتەوە .
ئەشکەوتێکی زۆر گەورە لە بن ڕەوەزەکانی خۆر ئاوا ڕووبە جم جم دەبینی کە دیوارێکی بە پانی 2 میترلە پێش زارکی ئەشکەوت لێدراوە و میچی ئەشکەوت بە دوو کولانەی سرووشتی گەورە کە دەچێتەوە حەساری قەڵا .
سپاسی هەموو دۆستان تایبەت کاک جەوەر هەرکی و کاک ئاڕەش بو زانیاری و وێنەکان
تا ئێستا زۆر بەی ئەو دۆستانەی لە مەهابادەوە چوونە دم دم چونەتە گردی قەڵای جم جم کە لە پشت گوندەکانی قاسملوو و بەربەرانە زۆر لە گردی قەڵای دم دم بلیندترە .
قەڵا بە درێژایی 400 بۆ 500 میتر لە باکوورەوە بۆ باشوور تا دەرکی قەڵا و بە بەرینایی لە پان ترین شوین 100بۆ 150 میترە .
لە نێو قەڵا دا هەزاران لەتکە سواڵەتی کووپە و گۆزە و جەڕە و قاشوولکە شکاوی بە ڕەنگی فیرووزەی و لاجەوەردی و ئاسمانی و شین …. و سەدان لەتکە خشتی سور و لەتکە تەندوور و ئاتشخان دە بەر پێیان دا دەبینی , ئەو لولە و بۆڕێیەی ئاوی کانیاوەکانی دورە دەستیان بە ژێر عەرزیدا هێناوەتە ناو قەڵا جەمسەرییان بەدەرەوەییە.
بە داخەوە دز و تاڵان چێکانی مێژوو وەک ڕێویی و فسۆس و دەڵەک همو جێگایەکیان هەڵدڕیوە و شێواندویانە هەروەها ساڵانی پێش بە دانانی پایگاە و سەنگەر و خاکریز بە بۆلدزیر لە نێوە راستی قەڵای جوانەمەرگ کارەستێکان خوڵقاندووە رووی قزڵباشیان سپی کردۆتەوە .
ئەشکەوتێکی زۆر گەورە لە بن ڕەوەزەکانی خۆر ئاوا ڕووبە جم جم دەبینی کە دیوارێکی بە پانی 2 میترلە پێش زارکی ئەشکەوت لێدراوە و میچی ئەشکەوت بە دوو کولانەی سرووشتی گەورە کە دەچێتەوە حەساری قەڵا .
سپاسی هەموو دۆستان تایبەت کاک جەوەر هەرکی و کاک ئاڕەش بو زانیاری و وێنەکان
قەڵای دم دم یا قەڵای خانی لەپ زێڕین
لە ڕۆژێکی پیڕۆز دا بەیانی شەوی چلە ساڵی 1402 وێڕای ژمارەیەک لە هاوڕێیانی شاخەوانی ئەورازی مەهاباد و شنۆ و گەلی قاسملوو وەڕێکەوتین بۆ کێوی ماکێو وپاشان بۆ قەڵای بەرخۆدان و خۆڕاگری کوردان دم دم لە دەرەی قاسملوو پشتی گوندی تۆمەتەر. قەڵا هەڵکەوتووە لە زارکی گەلی قاسملوو لە دەستی چەپ و سەر گردێکی دریژووکە و پان بەرین , لە سێ لاوە بە رەوەزە بەردی بڵیند و چڕ و ئاستەم و هەڵدێر وەک نەقیمێک پارێزراوە تەنیا لای باشوور روو بە سەرگرد و پانتاییە و دەروازەی قەڵا بە شوێنەواری دو بورجی چەپ و ڕاستی رووبەڕووی گۆرستانێکی میژوئیە لە 300 میتری دەرەوەی قەڵا , پێش دەرگا و بورجی قەڵا خەندەک و کانالێک لە راستەوە بۆ چەپ بە پانایی نیزیک 3 میتر و قووڵای ( نادیار و پڕ کراوەتەوە) رەوەزەکانی رۆژهەڵات و رۆژئاوا لێک دە دروێتەوە . بەردەکانی گردی قەڵا لە جۆری بەردە قسڵن (آهکی) . قەڵا لە ڕۆژهەڵات دەڕوانێتە دەشتێکی پر باخ و مەزرا و جادەی مەهاباد ورمێ , لە لای باشوورە دەشتی باراندووز و باخ و زەوی وزارێکی پڕ پیت دەروانی روو بە شاری ورمییە بە بە ینێکی 30 km ی , لای ڕۆژئاوا
سمایل قەززاق یەکی بەفرانباری 1402